احکام فحاشی
فحّاشی
سؤال : آیا فحّاشی و توهین به دیگراندر صورت عادت اشکال دارد ؟
جواب از آیت الله بهجت : حرام است[1].
سؤال : فحاشی و ناسزا گویی نسبت به یکدیگر چه صورت دارد ؟
مقام معظم رهبری : فحاشی جایز نیست .
آیت الله تبریزی : فحاشی و سَباب مؤمن حرام است .
آیت الله مکارم شیرازی : سخنان رکیک و فحاشی شایسته انسان مؤمن نیست و در بسیاری از موارد مصداق محرّمات است .
آیت الله فاضل لنکرانی : اخلاق اسلامی باید در تمام موارد رعایت شود .
آیت الله سیستانی : فحاشی و ناسزا گویی اگر به مؤمن باشد ، جایز نیست [2].
مسأله : آیت الله سیستانی : هِجاء مؤمن حرام است و مراد از آن بیان نواقص و معایب او و بدگویی و مذمّت اوست چه به صورت نثر باشد و چه به صورت شعر ذکر گردد و بدگویی و مذمت مطلق مردم غیر از مؤمن کار نیکویی نیست مگر زمانیکه مصلحت عامهای این امر را اقتضاء نماید و گاهی در این هنگام بدگویی و مذمت واجب می شود مانند بدگویی و مذمّت از فرد فاسق بدعتگزار تا مردم به بدعتش گرایش پیدا نکنند.
آیات عظام خویی ، تبریزی ، وحید خراسانی : هِجاء مؤمن و بدگویی و مذمّت از او حرام است ولی بدگویی و مذمّت از مخالف و همچنین فرد فاسق بدعتگزار جایز است تا مردم به بدعتش گرایش پیدا نکنند[3].
شوخی از طریق فحّاشی
سؤال : آیا فحش دادن حرام است ؟ اگر غرض از فحش دادن ، شوخی با مخاطب باشد چه حکمی دارد ؟
آیت الله سیستانی : حرام است .
آیت الله بهجت : فحش دادن به اهل ایمان حرام است مگر در صورت مزاحمت با مصلحت لازمة راجحه بر مفسدة سَبّ و شَتْم . ( جامع المسائل ج2 س 472 ) .
مقام معظّم رهبری : فحش دادن حرام است .
آیت الله مکارم شیرازی : فحش دادن حرام است و از فحش دادن به صورت شوخی هم بپرهیزید .
آیت الله سید محمد شاهرودی : فحش دادن به مؤمن حرام است چه به شوخی باشد یا جدّی ، ولی گاهی شوخی طوری است که معلوم میشود قصد فحش ندارد ، در این صورت اگر هتک مؤمن نباشد ، اشکال ندارد[4].
سؤال : آیا گفتن ناسزا بدون حضور مخاطبی که آن را بشنود گناه محسوب می شود ؟
آیات عظام خویی ، تبریزی : بله گناه بر آن مترتّب میشود و این عمل حرام است[5].
[1] . استفتائات از محضر آیت الله بهجت ج 4 ص 564 س 6485
[2] . مسائل جدید ج1 ص 191 و192
[3] . منهاج الصالحین آیت الله سیستانی ص16م33
منهاج الصالحین آیت الله خویی ص9م30
منهاج الصالحین آیت الله تبریزی ص13 م30
منهاج الصالحین آیت الله وحید خراسانی ص15م30
[4] . استفتاء خصوصی کتبی از مراجع عظام تقلید
[5] . سؤال : الْهِجاءُ الّذِی لَمْ یُسْمِعْ بِهِ الانسانُ غَیْرَ نَفْسِهِ هَلْ یَتَرَتّبُ عَلَیْهِ الاثْمُ ؟ جواب : نَعَمْ یَتَرَتّبُ عَلَیْهِ الاثْمُ فانّهُ حَرامٌ
صراط النجاة ج2 مسائل متعلقه بحیاة الانسان المعاصر ص410س1361